قطار : مجموع یک یا چندلکوموتیو متصل به هم یا متصل به یک ویا چند واگن و این نام موقعی به آن اطلاق می گردد که کارکنان مربوطه آنرا تحویل گرفته و به علامت مخصوص انتهایی قطار مجهز گردد.

وزن بار خالص واگن : وزن حقیقی بار بدون احتساب وزن واگن.

وزن بار ناخالص واگن : وزن حقیقی بار بعلاوه وزن واگن.

تن کیلومتر : واحد سنجش جا به جایی بار که بیانگر حمل یک تن بار در یک کیلومتر است.

تن کیلومتر مرزی : حاصلضرب تناژبار عبوری در مسافت طی شده هر منطقه 

وزن بار ناخالص قطار : مجموع اوزان واگنهای خالی و بار حقیقی یا محسوب بارگیری شده واگنها در یک قطار.

وزن بار خالص قطار : مجموع اوزان بار خالص حمل شده در یک قطار.

بار ترانزیت : بار خارجی که صرفا از داخل کشور عبور می کند.

بار وارده : کلیه بارهایی که از مرزهای کشور به داخل جابجا شده است.

بار صادره : کلیه بارهایی که ازداخل تا مرزهای کشور جابجا شده اند.

تن کیلومتر خالص قطار : وزن بار خالص هر قطار در مسافت پیموده شده همان قطار.

تن کیلومتر ناخالص قطار : وزن بار ناخالص هر قطار در مسافت پیموده شده همان قطار.

نفر کیلومتر : واحد سنجش جا به جایی مسافر که بیانگر جابجایی یک نفر مسافر در یک کیلومتر می‌باشد.

واحد حمل (واحد ترافیک) : مجموع تن کیلومتر و نفرکیلومتر.

درآمد حمل بار : جمع کل درآمد حمل بار پس از کسر تخفیفات و امتیازات می باشد.

درآمد باروارده و صادره : درآمد بارهایی که از یک مرز وارد یا خارج شده اند.

درآمد ترانزیت : درآمدحمل بارهایی که از یک مرز وارد و از مرز دیگر خارج شده اند.

هزینه های عملیاتی : هزینه های تولید کالا و خدمات.

هزینه های اداری : هزینه های پشتیبانی و خدمات.

هزینه های بازرگانی : هزینه های توزیع و فروش کالا و خدمات.

هزینه های سرمایه ای : هزینه های تعمیرات اساسی و ایجاد ظرفیت های جدید.

هزینه های دیون : بازپرداخت بدهی سالهای قبل در سال جاری.

هزینه های استهلاک : هزینه بابت استهلاک امکانات، تجهیزات و ...

هزینه های سایر منابع مالی : هزینه های جاری که منبع تامین اعتبار آنها بودجه عمرانی است.

مناطق : شبکه راه آهن از نظر مدیریت، تعمیر و نگهداری خطوط و وسائط نقلیه ریلی، بهره برداری و ... به 21 منطقه تقسیم شده است. حدود این مناطق، به نوع عوارض جغرافیایی بستگی دارد و دارای مسافتهای متفاوتی بوده و با تقسیمات کشوری (استانها) مطابقت ندارد.

توشه : بخشی از بار مسافر که در واگن مخصوص حمل توشه حمل می گردد، توشه نامیده می شود. مسافر قطار
 می تواند وسایلی از قبیل کیف دستی، بسته و جامه دان محتوی لوازم شخصی خود را که ابعاد آنها از 75 سانتیمتر و وزن آنها از 30 کیلوگرم تجاوز ننماید به همراه خود در کوپه ای که مسافرت می کند جا داده و حمل نماید و این علاوه بر وسایلی است که به واگن حمل توشه می سپارد و در قبالش قبض دریافت می دارد.

نرخ توشه : بهای حمل یک تن کیلومتر توشه.

نرخ بار : بهای حمل یک تن کیلومتر بار.

نرخ مسافر : بهای جابجایی یک نفر در یک کیلومتر.

لکوموتیو معادل : جمع نیروی کشش لکوموتیوهای اصلی به نیروی کشش یک لکوموتیو با نیروی کشش 18 تن نیرو.

خطوط آهن  : مسیری برای تردد وسایل نقلیه ریلی به منظور جا به جایی بار یا مسافرکه به دو نوع اصلی و فرعی تقسیم می‌شود.

خطوط اصلی  : عبارت است از خطی که مسقیما در امتداد خط بین دو ایستگاه طرفین واقع شده باشد.

خطوط فرعی  : سایر خطوط، خطوط فرعی نامیده می شود که عبارتند از خطوط قبول و اعزام قطارها ،خطوط مانور، خطوط انشعاب، خطوط صنعتی تجاری، خطوط تاسیساتی، خطوط انبار، خط دوار، خط مثلث، خط کور، خط فرار، و خط تامین می باشد.

لکوموتیو اصلی : لکوموتیوی که برای جابجایی واگن‌های بار یا مسافر در خطوط اصلی یا خطوط صنعتی - تجاری استفاده می‌شود.

لکوموتیو مانوری : لکوموتیوهایی که برای جابجایی واگن در ایستگاهها، آرایش قطار، و ... استفاده می شود.

آماده به کار: میانگین تفاضل وسایل نقلیه ریلی  کل و متوقف در دوره زمانی موردنظر

در گردش : مجموع وسایل نقلیه ریلی آماده به کار و تحت تعمیر کوتاه مدت می باشد.

تعمیر اساسی : تعمیراتی است که پس از زمان مشخص یا کیلومتراژ معینی براساس استانداردهای کارخانه سازنده روی وسیله نقلیه ریلی انجام می شود.

تعمیر ویژه : تعمیراتی است که خارج از برنامه زمان بندی شده به طور اضطراری روی وسیله نقلیه ریلی صورت
می گیرد.

تعمیر جاری : بازدید، تعمیر و سرویسی است که به طور معمول روزانه و یا در صورت خرابی وسایل در مبادی حرکت روی وسیله نقلیه ریلی صورت می پذیرد.

تعمیر نیمه اساسی : بازدید و تعمیراتی است که پس اززمان یا کیلومتراژ معینی بر روی قسمتهای مشخصی از وسیله نقلیه ریلی انجام می شود.

بهسازی خط :  اصلاح یا تعویض بخشی از اجزاء روسازی خط (شامل مصالح فرسوده روسازی و سرند بالاست)و اصلاح مشخصات هندسی خط (شامل افتادگی ،دیلم،پیچش،عرض خط ،تراز عرضی و در قوس ها اصلاح دور).

بازسازی خط : تعویض کامل روسازی خط فرسوده موجود (ریل، بالاست ،تراورس و ادوات مربوطه) ،اجرای جوش درز ریل و در صورت نیاز اصلاح و ترمیم زیر سازی خط.

گالری : دالانی بتونی یا فلزی به شکل مقطع تونل که به منظور عبور ایمن قطار از مناطق صعب العبور (خطر ریزش بهمن، منطقه برف گیر، و ...) بر روی خط احداث می شود.

درزین : وسیله نقلیه موتوری ریلی است که درامور مختلف از آن استفاده می شود.

فورگن : واگن انتهای قطارهای باری که محل استقرار رئیس قطار، ترمزبان و علامت انتهای قطار می باشد.

سیستم علائمی C.T.C (سیستم کنترل مرکزی ترافیک) : دستگاه کنترل از راه دور است که درمرکز فرماندهی نصب شده و تعداد زیادی از ایستگاههای تحت فرمان را کنترل می نماید.

سیستم علائمی  R.C(سیستم کنترل از راه دور) : دستگاه کنترل از راه دور است که درمرکز فرماندهی نصب شده و تعداد محدودی از ایستگاههای تحت فرمان را کنترل می نماید.

سیستم علائمی L.C  (سیستم کنترل محلی) : عبارتست از مجموعه آلات و ادواتی که بوسیله جریان الکتریکی ، بین سوزنها و چراغهای علائم و سایر تجهیزات ایستگاهها از طریق اینترلاکینگ ارتباط برقرار نموده و فرامین لازم را از طریق پانل محلی به تجهیزات ایستگاه صادر نماید.

منابع:

- کتاب مقررات عمومی سیروحرکت راه آهن

-  معاونت فنی و زیربنایی